۱۳۹۲ دی ۱۳, جمعه

چو حق تلخ است با شیرین زبانی

هفته نامه توفیق،درباره مرگ جهان پهلوان تختی در یک جمله به عمد غلط دستوری نوشت:تختی را خود کشی کردند!
پس از کودتای سال سی ودو توفیق نیز بهمراه سایر نشریات مردمی وحق گو تا پنج سال خاموش ماند تاآنکه نخستین شماره جدیدش در سال 1337 منتشر شد ودرطرح روی جلدش کاکا سیاه را نشان می داد که می گفت:"اینجا بشکنم یار گله داره!اونجا بشکنم ،یار گله داره!"
در حکومت بیدادگر رژیم پهلوی نشریه توفیق بیت شعارگونه زیررا سرلوحه صفحه نخستش قرار داده بود:
چو حق تلخ است با شیرین زبانی
بگویم داستان؛آن سان که دانی
**
  1. جلیل دوستخواه،مهرنامه شماره 31-مهر92

ای که از هم چشمی دشمن در شهرت زدی

رهی معیری نمی گذاشت که شعر بد از او باقی بماند و ابو حیان توحیدی نیز یک شب تصمیم گرفت که تمامی کتابهایش را بسوزاند و درباره آن تصمیم می نویسد:
"کسی را ندیدم که جویای حقیقت باشد و کسی را طالب و حریص بدانها نیافتم.پس چگونه با مردمی که بیست سال با آنها همسایه بودم،محبتی ندیدم!و شهرت بی ارزش است و تنها رضایت خدا سودمند است."
ای که از هم چشمی دشمن در شهرت زدی
آنچه نتوانست دشمن کرد،شهرت می کند
....
باستانی پاریزی/خودمشت مالی/

شنیده ام که از این کوچه یار می گذرد

تهران هنوز لوله کشی نشده بود.روزها هر یک به نوبت کوزه آب را بر میداشتیم و می رفتیم از خارج مدرسه-آب انبار پاجنار –آب  می آوردیم.
استاد باستانی در ادامه خاطره آنروزها می نویسند:
درخت چنار بزرگی هم در وسط  حیاط مدرسه بود و محله هم به همین سبب به پاجنار مشهور شده بود.در همان سالها غزل "کوزه بدست" را سرودم:
شنیده ام که از این کوچه یار می گذرد / به دل بگوی که:آماده!کار می گذرد
صفا دهم گذرش را به آب دیدهء خویش / اگر بدانم از این کوچه یار می گذرد
مباد آن که گل از بلبلان نظر گیرد / وگرنه سرزنش تیغ خار می گذرد
زسوز شمع گر آگه شوی نکو دانی / که شب چگونه به شب زنده دار می گذرد
چنار مدرسه امروز کرنشی دارد / که سرو قد من از پاچنار می گذرد...

......
باستانی پاریزی/بازیگران کاخ سبز/ص 

میان زهد و رندی،عالمی دارم،نمی دانم

در قلعه حیوانات جورج اروول ،هر از گاهی عده ای  بعنوان طاغی شناخته شده و حذف می شوند.حالا پس از سی و اندی سال که از انقلاب 57 می گذرد،این قصه در کشور ما ادامه دارد .وقتی خوب دقت می کنیم در هر انتخاباتی،عده ایی از قطار انقلاب پیاده می شوند.مثلا" در انتخابات مجلس دوم؛نهضت آزادی و یا در انتخابات مجلس سوم،چهارم و.... در انتخابات ریاست جمهوری هم حذف اندیشه یا گروهی خاص همیشه دیده می شود.
اما در انتخابات امسال(1392) بنیانگذار اندیشهء اعتدالی،که بیش از سه دهه برای تکوین و به بلوغ رساندن انقلاب مصادر گوناگونی را بعهده گرفت از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد.کسی که شوک آمدن و رفتنش هنوز فضای جامعه را انباشته است و رقبایش نفس راحتی می کشند.بقول لسانی شاعر:
میان زهد و رندی،عالمی دارم،نمی دانم

که چرخ از خاک من،تسبیح یا پیمانه می سازد

گل من،من تورادر خاک جستجو می کنم

استاد سایه در مصاحبه با مجله مهرنامه (شماره 31)می گوید:در زندان اوین که بودم ،یک پاسداری برایم شعری گفته بود:
غصه نخور شاعرم آخر من آزادت کنم
وارد خانه ات کنم در باغ وبستانت کنم
من بغض کردم وگفتم  برایم بنویس  ،که با خط کج وکوله ای نوشت وروزی هم آمد وگفت این شعر رابرایم درست کن:
گل من،همه گل را در باغ و بستان  جستجو می کنند
گل من،من تورادر خاک جستجو می کنم

من خیلی متاثر شدم چون  شعر رابرای پسر شهیدش گفته بود.من دو بیتی برایش ساختم  و سیر گریه کردم.

توفیق رفت ودیده ما اشکبار کرد



وقتی محمد علی توفیق فرزند موسس ومدیر مجله توفیق در سالهای 1318 تا 1332 فوت نمود .استاد ابوالقاسم حالت در چکامه ای سرود:
توفیق رفت ودیده  ما اشکبار کرد
داغ وفات او همه را داغدار کرد
با رفتنی که رفتن بی بازگشت بود
باران خویش ،همه را سوگوار کرد
جای تمول از پدر خود به ارث برد
کاری، که هر که داشت بدان افتخار کرد
در نشر هفته نامه توفیق سالها
کوشید وهرچه داشت درین ره نثار کرد.
***

مسعود رضوی فقیه/مهرنامه92/شماره31/ص284  

ژندی بنگر گردش دور فلکی را

پس از کودتای 28 مرداد 1332 مدیر  هفته نامه توفیق(محمد علی توفیق) بهمراه برخی از اهل فرهنگ وسیاست از جمله خلیل ملکی،سید ابوالقاسم انجوی شیرازی،مصطفی بی آزار،پرویز اتابکی،شرف خراسانی،حیدر رقابی،مهرداد بهار،شاهرخ مسکوب،احمد شاملو،اخوان ثالث،سیاوش کسرایی،دکتر آیدین ،دکتر شهیدی و... به زندان افتادند.
چند روز بعد کمیسیون امنیت اجتماعی تهران تشکیل جلسه داده وجمعی از بازداشت شدگان را به قلعه فلک الافلاک خرم آباد اعزام نمود.
در یکی از سلول های  زندان فلک الافلاک محمود ژندی مدیر روزنامه به سوی آینده از وابستگان متعصب حزب توده  با خلیل ملکی با هم بودند.روزی ناظر زاده کرمانی ،وکیل سابق مجلس با مشاهده اتاق ملکی وژندی می سراید:
ژندی بنگر گردش دور فلکی را
آورده کنار تو خلیل ملکی را
***

مسعود رضوی فقیه/مهرنامه 31/مهر92/ص284