میرزا یحیی دولت آبادی (1241-1318) از جمله سیاستمداران دوره پهلوی اول بود که سعادت ایران را در:
تساوی زن و مرد در جامعه،
استقلال سیاسی نظام ایران،
کوتاهی نفوذ روحانی‌نمایان و
جدایی دین از دولت (سیاست) می‌دید.
او همراه علامه دهخدا روزنامه سروش را منتشر کرد و از اعضا انتجمن شعر و ادب بود و مدرسه سادات را در تهران تاسیس کرد. از وی به جز حیات یحیی، «داستان شهرناز» و دفتر شعری با عنوان «اردیبهشت نامه» باقی مانده است وکتاب یحیی در چهار جلد منتشر شده است.
مرحوم اخوان ثالث پس از خواندن دیوان شعر یحیی دولت آبادی در قطعه زیر آن را به نقد کشیده است و به نظر اخوان یحیی خان دولت آبادی بیشتر سیاستمدار است تا شاعر!:
تساوی زن و مرد در جامعه،
استقلال سیاسی نظام ایران،
کوتاهی نفوذ روحانی‌نمایان و
جدایی دین از دولت (سیاست) می‌دید.
او همراه علامه دهخدا روزنامه سروش را منتشر کرد و از اعضا انتجمن شعر و ادب بود و مدرسه سادات را در تهران تاسیس کرد. از وی به جز حیات یحیی، «داستان شهرناز» و دفتر شعری با عنوان «اردیبهشت نامه» باقی مانده است وکتاب یحیی در چهار جلد منتشر شده است.
مرحوم اخوان ثالث پس از خواندن دیوان شعر یحیی دولت آبادی در قطعه زیر آن را به نقد کشیده است و به نظر اخوان یحیی خان دولت آبادی بیشتر سیاستمدار است تا شاعر!:
طبع تو شیرین زبانی گفته ای / وین سر پیری جوانی می کند؟
از قلم عنبر فشانی گفته ای / وز زبان شیرین بیانی می کند!
در هوای آب و آتش گفته ای / خاکیان را فرقدانی می کند؟!
یا نمی دانم دگر طبعت چه ها / با چه ها دیگر که دانی می کند
خواندم این بلبل زبانی های تو / طبع خامت هرزه خوانی می کند
چون نمی دانی که این کج ذوق خام/ بدبه الفاظ و معانی می کند؟!
خوانی اش رهوار اسب و قاطرک / بد رکابی،کج عنانی می کند
فرقدانی میکند از طبع توست / راست بین چون کج دهانی می کند؟
این نه تعبیر و بیان پارسی ست / یا که تازی ترکمانی می کند؟
الغرض لنگد کمیت ذوق تو / کاینچنین جفتک پرانی می کند
فرقدانی می کند؟بخ بخ!زهی! / واقعا" شیرین زبانی می کند
تا سه مصرع ساده گویی و سبک / چارمین ثقل و گرانی می کند
بویش آید،راست گفتی،طبع تو / از قلم عنبر فشانی می کند!
عنبرینی خود،قلم عنبر فشان / اینچنین،کار آنچنانی می کند
عنبرین شعرت ز طبع عنبرین / جمله دیوان عنبرانی می کند
بوی عنبر خیزد از دیوان تو / وز درونت ترجمانی می کند!
چون نهادی نام آن اردیبهشت / کاو بهران را خزانی می کند؟!
باد بوب عنبر آرد ز اصفهان / شهر تو شعرت جهانی می کند
اینچنین نصف جهان،با یک جهان / عنبرین بازار گانی می کند
اصفهان،با آن همه ذوق و هنر / نفرت از این اصفهانی می کند
الغرض، اسبت دو شیهه در میان / انکر الا صوات خوانی می کند
دختر طبعت نه دزد و روسپی ست / یکه چینی،تک پرانی می کند
باز گو آمد زمین را ز آسمان / کاین ندای آسمانی می کند؟!
از زمین بشنو جواب آن ندا / کاین حقیر گم نشانی می کند
حاج یحیی دولت آبادی!دگر / رفع زحمت عبد فانی می کند!
از قلم عنبر فشانی گفته ای / وز زبان شیرین بیانی می کند!
در هوای آب و آتش گفته ای / خاکیان را فرقدانی می کند؟!
یا نمی دانم دگر طبعت چه ها / با چه ها دیگر که دانی می کند
خواندم این بلبل زبانی های تو / طبع خامت هرزه خوانی می کند
چون نمی دانی که این کج ذوق خام/ بدبه الفاظ و معانی می کند؟!
خوانی اش رهوار اسب و قاطرک / بد رکابی،کج عنانی می کند
فرقدانی میکند از طبع توست / راست بین چون کج دهانی می کند؟
این نه تعبیر و بیان پارسی ست / یا که تازی ترکمانی می کند؟
الغرض لنگد کمیت ذوق تو / کاینچنین جفتک پرانی می کند
فرقدانی می کند؟بخ بخ!زهی! / واقعا" شیرین زبانی می کند
تا سه مصرع ساده گویی و سبک / چارمین ثقل و گرانی می کند
بویش آید،راست گفتی،طبع تو / از قلم عنبر فشانی می کند!
عنبرینی خود،قلم عنبر فشان / اینچنین،کار آنچنانی می کند
عنبرین شعرت ز طبع عنبرین / جمله دیوان عنبرانی می کند
بوی عنبر خیزد از دیوان تو / وز درونت ترجمانی می کند!
چون نهادی نام آن اردیبهشت / کاو بهران را خزانی می کند؟!
باد بوب عنبر آرد ز اصفهان / شهر تو شعرت جهانی می کند
اینچنین نصف جهان،با یک جهان / عنبرین بازار گانی می کند
اصفهان،با آن همه ذوق و هنر / نفرت از این اصفهانی می کند
الغرض، اسبت دو شیهه در میان / انکر الا صوات خوانی می کند
دختر طبعت نه دزد و روسپی ست / یکه چینی،تک پرانی می کند
باز گو آمد زمین را ز آسمان / کاین ندای آسمانی می کند؟!
از زمین بشنو جواب آن ندا / کاین حقیر گم نشانی می کند
حاج یحیی دولت آبادی!دگر / رفع زحمت عبد فانی می کند!
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر